Сите со душа го чекаме 31 Декември за да се „откачиме“ малку,
па среќни, весели и опуштени да влеземе во Јануари, а со тоа и во
новата година. Знаеме дека после тоа доаѓа Божиќ на 7 Јануари,
па денот на жените на 8 Март итн., но дали знаете од каде
потекнуваат имињата на месеците?
Сите со душа го чекаме 31 Декември за да се „откачиме“ малку, па среќни, весели и опуштени да влеземе во Јануари, а со тоа и во новата година. Знаеме дека после тоа доаѓа Божиќ на 7 Јануари, па денот на жените на 8 Март итн., но дали знаете од каде потекнуваат имињата на месеците?
Сте знаеле ли дека пред календарските интервенции од страна на римскиот император Нума Помпилиј, годината почнувала со Март, а Јули не постоел како месец се до доаѓањето на Јулие Цезар на власт? За тие што ги интересира, еве еден краток историјат на календарот, каков што го познаваме и употребуваме денес.
Оригиналната римска година имала 10 месеци (Martius , Aprilis, Maius, Junius, Quintilis, Sextilis, September, October, November, December), а почнувала со Март. Нума Помпилиј, вториот римски император што живеел некаде околу 700 година пред н.е., додал уште два месеца - Januarius и Februarius и го поместил почетокот на годината од Март во Јануари. Покрај тоа, го сменил бројот на деновите во месецот, а вовел и „меѓумесец“ - Intercalaris, што векови подоцна од календарот го отстранил Јулие Цезар, но останала трага од тој месец во престапниот Фебруари. Еве што значат имињата на месеците:
– Јануари доаѓа од Јанус, богот на вратите и портите, како и на изгрејсонцето и зајдисонцето, и воопшто на почетоците и краевите. Тој бил бог со две лица, едното свртено нанапред, а другото наназад. Јануари е наречен според богот на почетоците, затоа што овој месец ја отвара годината.
– Февруари доаѓа од зборот februo што значи „прочистување“. Во стариот Рим на 15 Фебруари се принесувале жртви на боговите, со цел луѓето да се прочистат од гревовите.
– Март, од богот Марс, римскиот бог на војната. Овој месец е наречен така затоа што тогаш почнувала работната година за војниците. Сите воени активности почнувале во Март, бидејќи во текот на зимата немало борби.
-Април води потекло од зборот aperire што значи „отварање“. Со ова име се означувало доаѓањето на пролетта и отварањето на пупките и лисјата на дрвата.
– Мај доаѓа од Маја, божицата на плодноста, мајка на Меркур и ќерка на Атлас.
Мај е месец кога вегетацијата расте и носи плодови.
– Јуни е именуван според Јуно, главната божица во римскиот пантеон. Таа била божица на венчавките, ќерка и сестра на Јупитер.
– Јули како месец го вовел Јулие Цезар и затоа го носи неговoто име. Старото име било Quintilis, што значи петти месец.
– Август е наречен според Август Цезар, кој ја довршил реформата на календарот што ја започнал Јулие Цезар и го преименувал осмиот месец во сопствена чест.
– Септември, Октомври, Ноември и Декември се наречени спорeд бројките седум (septem), осум (octo), девет (novem) и десет (decem) според нивниот редослед во стариот календар, но и после реформата на папата Григориј 13, кој го прогласил Јануари за прв месец во годината, ги задржале старите имиња.
Римјаните имале посебно име за првите денови во месецот (Kalends) кои биле посветени на божицата Јуно, за седмиот ден (Nones) и за петнаесетиот ден (Ides) посветен на Јупитер. Во стaриот Рим не постоеле седмици (недели), како што имаме ние денес.
