Сараево, 19 октомври 2022 (МИА) – Генералната секретарка на Советот за регионална соработка (РСС), Мајлинда Брегу изјави дека претстојниот самит на Берлинскиот процес, доколку политичарите се согласат, може да донесе значителни промени за просечните граѓани на Западен Балкан.
Во интервју за агенцијата Бета, Брегу посочи дека ризикот од сиромаштија во регионот расте и дека ниту една од шесте економии на Западен Балкан, според проекциите на ММФ, нема да ја достигне стапката на раст од 2021 година, нагласувајќи дека токму во време на криза доаѓа до израз регионалната соработка. Брегу изјави дека според ММФ, прогнозите за стапката на инфлација за регионот се до 27,8 отсто со раст на потрошувачките цени до 12,8 отсто во 2022 година.
Таа додаде дека пондерираниот просечен раст на БДП на шесте економии од Западен Балкан во 2021 година бил 7,6 отсто, но дека таквата висока стапка на раст на БДП се должи на намалувањето на растот од 3,1 отсто од 2020 година, што е репер. „Овогодинешната стапка на раст на БДП се предвидува да биде на многу пониско ниво имајќи предвид дека регионот е во голема мера поврзан со еврозоната“.
Посочувајќи дека порастот на инфлацијата несразмерно ги погодува сиромашните, Брегу го изрази својот страв дека „со оглед на тоа што населението во регионот на Западен Балкан троши повеќе од 50 отсто од буџетот на храна, пијалоци, струја, гас и други горива, повеќе домаќинства би можеле да се втурнат во сиромаштија, а особено имајќи предвид дека стапките на ризик од сиромаштија во регионот се веќе високи и повисоки од просекот на ЕУ од 21,9 отсто од населението“.
Брегу посочи дека кризата „повикува на трезвено размислување за предизвиците, слабите точки, но и можностите“ и дека токму тука доаѓа до израз регионалната соработка, потсетувајќи на соработката за време на пандемијата и формирањето регион без роаминг, како добри примери.
Брегу рече дека верува оти „регионалната економска интеграција на Западен Балкан не е независен процес доколку не е придружена со конкретни планови и јасна патоказ за тоа како и кога Западен Балкан ќе го започне конкретниот процес на постепено приближување кон ЕУ.
„Или, со други зборови, кога ќе почне да ги усогласува политиките и пристапите кон единствениот пазар, како што со право предложи претседателката Урсула фон дер Лајен за Украина“, додаде таа.
Во овој контекст „почетокот на долгоочекуваните преговори со Албанија и Северна Македонија претставува добредојден приказ на геополитичката зрелост на Европа, која го нема луксузот да се соочи со војна на својот континент и со нова безбедносна криза на Балканот“.
Таа потсети дека првпат по осум години истражувањето на Балканскиот барометар забележа негативен тренд и пад на поддршката за европската интеграција, при што 60 отсто од граѓаните на Западен Балкан го сметаат членството во ЕУ за добра работа.
„Зголемувањето на песимизмот кај граѓаните во однос на фактот дека нивната економија никогаш нема да влезе во ЕУ многу нè погоди. Минатата година беше 22 проценти, а оваа година беше 28 проценти“, изјави Брегу во интервјуто за Бета.
Таа посочи и дека само во 2018 година регионот на Западен Балкан изгубил 1,3 отсто од вкупното население, додека тоа се однесува само на оние кои легално мигрирале во ЕУ.
„Генерално кажано, заканата од депопулација се наѕира над цела Југоисточна Европа, која може да изгуби речиси 30 милиони луѓе во овој век, а тоа не се ни песимистички предвидувања, посочи таа. – Регионот веќе забележа помал пад на приливот на дознаки, додека просечниот нето прилив на дознаки, како процент од БДП, падна од 7,1 отсто во 2021 година на 6,6 отсто во 2022 година“, вели поранешната пратеничка во албанскиот Парламент.
Брегу рече и дека според прогнозите на Светска банка, просечната вредност на јавниот долг ќе се зголеми од 39,6 на 46,4 отсто од БДП во 2022 година.
Таа смета дека Западен Балкан треба да бара одржлив систем за снабдување со енергија и дека „единствениот правилен пат вклучува добра перспектива на зелен раст и побрза транзиција кон чиста енергија, што би довело до позелени и понезависни енергетски системи“.
Брегу информира дека во следните две недели ќе учествува на состаноците на министрите за надворешни работи, внатрешни работи, економија и енергетика од Западен Балкан, а потоа и на самитот на шефовите на држави и влади на земјите од Западен Балкан и ЕУ на 3 ноември во Берлин.
Таа изрази уверување дека Берлинскиот процес два ќе започне добро и дека следните две недели, доколку се согласат политичарите, може да донесат значителна промена за просечните граѓани на Западен Балкан.
Според неа, министерските состаноци и самитот, како и придружните форуми на млади, граѓански и бизнисмени, ги организира германската влада како дел од годишниот состанок на Западен Балкан и ЕУ во рамките на Берлин. процес, а главни теми на самитот годинава се енергетската безбедност, зелената програма и заедничкиот регионален пазар.
