Иранците избираат нов претседател – 360 степени

Аналитичарите ги опишуваат изборите како тристран натпревар. Има двајца тврдокорни кандидати, поранешниот нуклеарен преговарач Саид Џалили и претседателот на парламентот Мохамед Багер Калибаф. Потоа, тука е реформскиот кандидат Масуд Пезешкијан, кој им се придружи на поранешниот претседател Хасан Рохани под чие водство Техеран постигна клучен нуклеарен договор со светските сили во 2015 година

Иранците денеска гласаат на предвремените избори за наследник на починатиот претседател Ебрахим Раиси кој загина во хеликоптерска несреќа минатиот месец, додека јавната апатија ја обзема Исламската Република по години економски проблеми, масовни протести и тензии на Блискиот Исток.

Гласачите се соочуваат со избор меѓу тврдокорните кандидати и малку познат политичар кој му припаѓа на иранското реформистичко движење и сака да ја промени шиитската теократија одвнатре. Од Исламската револуција во 1979 година, на жените и на оние кои повикуваат на радикални промени им е забрането да гласаат, а изборите не се набљудуваат од меѓународно признати набљудувачи.

Гласањето доаѓа во време кога Блискиот Исток е опфатен со широки тензии поради израелската војна со Хамас во Појасот Газа.

Во април, Иран го започна својот прв директен напад врз Израел поради војната во Газа, додека милициските групи што Техеран ги вооружува во регионот – како што се либанскиот Хезболах и јеменските бунтовници хути – се вклучени во борба со зајакнати напади.

Додека 85-годишниот ирански врховен водач, ајатолахот Али Хамнеи го има последниот збор за сите државни работи, претседателите можат да ја свртат политиката на земјата кон конфронтација или преговори со Западот. Со оглед на рекордно нискиот одѕив на неодамнешните избори, останува нејасно колку Иранци ќе учествуваат на денешните избори.

Аналитичари: Овие избори се тристран натпревар

Министерот за внатрешни работи Ахмад Вахиди, кој е задолжен за надзор на изборите, објави дека сите избирачки места се отворени во 8 часот по локално време. Обично Хамнеи е меѓу првите кои гласаат.

Иранскиот врховен водач ајатолахот Али Хамнеи пристигнува да го даде својот глас за време на претседателските избори во Техеран, Иран, 28 јуни 2024 година / Фото: EPA-EFE/STR

Аналитичарите ги опишуваат изборите како тристран натпревар. Има двајца тврдокорни кандидати, поранешниот нуклеарен преговарач Саид Џалили и претседателот на парламентот Мохамед Багер Калибаф.

Потоа, тука е реформскиот кандидат Масуд Пезешкијан, кој им се придружи на поранешниот претседател Хасан Рохани под чие водство Техеран постигна клучен нуклеарен договор со светските сили во 2015 година. Нуклеарниот договор на крајот пропадна и тврдокорните цврсто ја презедоа контролата.

Поголемиот одѕив може да ги зголеми изгледите на Пезешкијан, 69-годишен кардиохирург кој бара враќање на нуклеарниот договор и подобри односи со Западот. Но, останува нејасно дали Пезешкијан може да го добие потребниот моментум за привлекување гласачи на гласање. Имаше повици за бојкот, вклучително и од затворениот лауреат на Нобеловата награда за мир Наргес Мохамади.

Раиси (63) загина во хеликоптерска несреќа на 19 мај, во која загинаа и министерот за надворешни работи на Иран и други. Тој се сметаше за штитеник на Хамнеи и потенцијален наследник на врховниот лидер.

- Реклама -