„Знам дека ВМРО-ДПМНЕ како опозиција инвестираше многу во својот патриотски профил, што е разбирливо за една опозициска партија, но мора да работат многу внимателно бидејќи кога сте на власт работите се менуваат излез од оваа веќе растечка криза“, вели универзитетскиот професор Јоанис Армаколас, кој ги водеше преговорите за Северна Македонија и Грција за време на преговорите пред договорот од Преспа. Тој беше силен поддржувач на нормализацијата и развојот на односите меѓу Индија и Индија.
Од друга страна, дописникот на грчки „Катимерини“ од Брисел вели дека кога претставниците на Северна Македонија ќе дојдат на состанок на НАТО или на која било институција на ЕУ, нема да имаат друга опција. Како пример, тој посочува дека Европската народна партија, каде што членува ВМРО-ДПМНЕ, по изборната победа се уште нема огласено. „Кругови во ЕПП ни кажаа дека очекуваат да видат како ќе се однесува новиот премиер, дали ќе го користи уставното име или не“, вели Александра Вудури.
Предизборниот период го означи почетокот на политичката бура за Преспа.
,Каде во договорот пишува дека колоквијалната употреба на зборот „Македонија“ е задолжителна ако веќе го следиме договорот? За мене тоа е „Македонија“ и ќе остане „Македонија“.
изјави Ристијн Мицкоски, лидер на ВМРО-ДПМНЕ во предизборната кампања.
Невремето дојде на 12 мај.
„Изјавувам дека кабинетот на претседателот на Македонија…
Ова беше реченицата што новата претседателка Гордана Силјановска-Давкова ја кажа при заклетвата.
Одговорот дојде веднаш.
Ја предупредувам новата влада во Скопје дека секое отстапување од спроведувањето на договорот ќе има сериозни последици не само за нашите билатерални односи, туку и за патот на Северна Македонија кон Европа.
изјави грчкиот премиер Киријакос Мицотакис.
Во Скопје е попладне. Главен настан е инаугурацијата на шестата претседателка на државата од независноста, првата жена, Гордана Силјановска-Давкова. Полната сала на Собранието е преполна, ја чека идната шефица на државата и нејзиниот настап – дали ќе го изговори уставното име или не.
„Изјавувам дека посветено и одговорно ќе ја извршувам мојата должност како претседател на Македонија, ќе ги почитувам Уставот и законите и ќе ги бранам суверенитетот, територијалниот интегритет и независноста на Македонија.
Силјановска-Давкова, новиот претседател на државата, го кажа уставното име Република Северна Македонија без да го изговара.
Епилогот е познат – грчкиот амбасадор ја напушти салата, грчката влада реагираше, ЕУ реагираше…
Дали повторно се отвора „Јужниот“, грчкиот, покрај постоечкиот „источен“, бугарски, дипломатски фронт?
„Мислам дека Грција веќе, не знам, но мислам дека се подготвува за можна ситуација во која ќе мора да употреби екстремни мерки.
вели Јоанис Армаколас, професор на Универзитетот во Грција.
Професорот Јоанис Армаколас со години ги следи односите меѓу Атина и Скопје. Тие го поздравија потпишувањето на Договорот од Преспа во 2018 година, документ кој ги нормализираше односите и ја отвори вратата за членство во НАТО. По шест години атмосферата повторно стана напната.
„Работите не изгледаат добро, знам дека ВМРО-ДПМНЕ како опозиција инвестираше многу во својот патриотски профил, што е разбирливо за една опозициска партија, но тие мора да работат многу внимателно бидејќи кога еднаш ќе бидете на власт, работите може да се искомплицира ако немате план да излезете од кризата што веќе ескалира, многу брзо“.
Анализи на Armacolás.
Ставот на победничката ВМРО-ДПМНЕ која ќе ја формира идната влада и нов шеф на државата е – „Ќе потпишеме документи со Република Северна Македонија, но ова име нема да го изговараме“.
„Ова нема да биде прифатено од грчката страна. Целосното почитување на Договорот од Преспа значи дека сите претставници на Северна Македонија мора да го користат уставното име на земјата во нивното официјално својство и во јавниот дискурс и официјални документи и преговори. како што беше случајот со заклетвата на новиот претседател, тоа ќе се смета за кршење на клучен елемент од Договорот од Преспа во Грција и нема да се толерира и знаејќи што рече кандидатката Силјановска, предвидував дека ќе имаме проблеми , но реакцијата на Грција беше толку брза што дури и јас бев изненаден.
вели Армаколас.
А како е атмосферата во Брисел? Врховните претставници на Унијата предупредија дека придржувањето до Договорот од Преспа е основа за понатамошна европска интеграција на земјата.
„Нема и нема да има простор за било каква дебата или преговори за да се започне разговор за овој договор дали лидерите во Северна Македонија ќе го користат ова име за домашна употреба, но верувајте ми, ако дојдат во Брисел отидете на кој било меѓународен настан, или ќе се претстават на состанок на НАТО или на која било институција на ЕУ, дефинитивно ќе треба да го користат новото уставно име, на пример, претставниците на НАТО ни рекоа дека тоа е името – Северна Македонија што го имаме прифатени во сојузот, и затоа не можеме да прифатиме употреба на кое било друго име.
Така смета Александра Вудури, дописник на грчкиот весник „Катимерини“ од Брисел.
„Прашањето за името“ повторно е главна тема во грчките политички кругови и медиумите. Премиерот Кирјакос Мицотакис сега е под зголемен притисок од „јастребите“ во неговата партија Нова демократија, кои „напорно работат“ за Албанија заедно со договорот од Преспа.
„Имаме неодамнешен пример, повеќе од една година има проблем меѓу Грција и Албанија, што веројатно предизвика Албанија да отвори преговарачки поглавја во процесот на пристапување поради случајот со градоначалникот на Химара либералната фракција, како што се министерот за надворешни работи Герапатрис и заменик-министерот Пападопулу, наводно се обидувале да најдат решение за проблемот за да не ескалира фракцијата избрана за градоначалник на Химара, Белери, кој се уште е во затвор во Албанија, на кандидатската листа на Нова демократија за изборите за Европскиот парламент е јасен знак дека фундаментализмот ја доби битката за ова прашање, што е важно, но не толку големо како прашањето за името и односите меѓу Грција и Северна Македонија, се надевам дека ќе го добијат внатрешниот Ќе победи на дебатата.
Вели професорот Армаколус.
Нова демократија, како и ВМРО-ДПМНЕ, е дел од најмоќната политичка групација во ЕУ – Европската народна партија. Моментално молчи во ЕПП.
„Овде во Брисел беше забележано дека Европската народна партија не објави никаква најава за конкретна победа на ВМРО-ДПМНЕ во Северна Македонија, можеби затоа што оваа политичка групација очекуваше да го види однесувањето на раководството по изборите како што имаше некои. Дефинитивни изјави и јасни изјави за намери, но ова треба да се земе предвид бидејќи ЕПП е многу голема група и секоја победа е важна, секоја партија што победува и е дел од ЕПП дава конкретна изјава, а тоа веќе не беше случај. „Кругови во ЕПП ни кажаа дека очекуваат да видат како ќе се однесува новиот премиер, дали ќе го користи уставното име или не.
вели Вудури.
Најавите на ВМРО-ДПМНЕ се јасни.
„Можете да користите македонски во комуникацијата, не гледам бариери, мислам дека е правилно“,
Ова е мислењето на Владо Мисајловски, потпретседател на ВМРО-ДПМНЕ.
Ова го потврди и партискиот лидер.
„Комуникацијата во македонските институции останува во согласност со уставот и законите, но моето основно човеково право е да ја нарекувам мојата земја како што ја нарекувам. И кога давам изјави или обраќање, јас и јас очекуваме да се однесуваме кон Силјановска. Македонија и со употреба на придавката „македонски“, бидејќи на овој начин, според нашето толкување на Договорот од Преспа, нема негово прекршување“,
– изјави Рестијн Мицкоски.
Може ли следниот чекор на Грција да биде вето за земјата во преговорите за пристапување во ЕУ?
„Постои реална можност да се вратиме на „Студената војна“ од минатото, но враќањето во тие тешки времиња ќе бара ескалација и многу лоши потези од двете страни.
Заклучи Армаколас.
