Пишува: Билјана Ванковска
Објавено во: Нова Македонија
Време е за капут. Не, не поради зимските температури: работата ни е kaputt! Изворно, зборот (capot) потекнува од француска игра со карти, па со преземање во германскиот станал kaputt. Сега е во меѓународна употреба. На англиски означува состојба (да се биде): сосема готов, бескорисен, поразен или уништен. На јидиш значењето е уште подиректно: изгубен, мртов. Нашава агонија формално ќе заврши до 15 јануари, а тогаш ќе почне онаа без крај кога Македонците ќе се борат, првпат во историјата, да ја зачуваат самобитноста од своите власти. Она што низ историјата им го правеле други, сега ќе го спроведува северномакедонска држава. Во моментов, колку и да сакам да останам бодра и непокорна, разумот ми вели дека е готово, game over!
Измамници што лажно се претставуваат како парламентарци, а кои ги плаќаме со наши пари, нѐ продадоа топтан, како на финална распродажба. Промената на Уставот е само последниот чин од серијалот што почна уште во 1991 година. Оттогаш не се најде ниту „маж“/жена, ниту политичка сила да ги постави највисоките национални интереси и да повлече црвена линија. Сосема очекувано, уставните предлог-амандмани денес се пред Комисијата за уставни прашања. Пикантеријата, сосема небитна за сликата на моралниот гнилеж, е дека стручњаците од јавна расправа имале (ниска) цена. Колку пари, толку музика, вели народот, но овде стручњаците со сите „бисери“, од лепеза до пелеза, сосема одговараа(т) и на нивото на Владата и на улогата на демократски декор на уште една работа запржена надвор. Денес ќе се расправа и за „помирувањето“, т.е. (селективната) амнестија, која е дрска легализација на поткупот и на уцената. Заев ги надмина сите претходници; небаре кралот Сонце покажува дека тој е државата, и в раце ги држи сите три власти. Сѐ тече според испланираното сценарио, и нема никакви, па ни индивидуални изненадувања.
(Да се најдеше еден, единствен пратеник одметник ќе беше неверојатен чин, ама ете нема!). Резултатот од референдумот сега изгледа толку нестварен, што се прашуваме дали воопшто и се случи. И Уставниот суд го помножи со нула, како што и самиот пропадна во сопствената нерелевантност и политизираност. Повремените патетични бранови на вознемиреност се повеќе знак на „климактерични“ општествени промени отколку на будење критичка с(о)вест. Да бидеш изненаден од она што беше толку предвидливо, треба да си неинформиран, наивен или лицемерен. Димитров (оној од „Викиликс“) се однесува небаре волшебникот Мерилин, па за „Ле монд“ вели дека чуда се можни на Балканот. (Макрон може слободно да го вработи; и нему очајнички му треба чудо, бидејќи во Франција бајките се уриваат како кула од песок под налетот на „Жолтата (контра)револуција“.) Светот би се крстел и би се чудел на народ што дозволува да го обезличат, да му ги симнат дигнитетот и правото на постоење, само кога би имал интерес за оваа недојдија. Но, ние сме сосема небитен куриозитет дури и кога сме гласни и велиме НЕ.
Бесполезно е да се кука над битка што беше наместена/предадена од почетокот. Со глава в ѕид не се може. Мнозинството актери ја преспаа Преспа. Сега е смешно да се изигрува заспана убавица. Процесот почнат пред една година, се официјализира во време згодно за годишни одмори; ќе финишира со новогодишните и божиќните празници. Во духот на една песна на Балашевиќ, треба да си признаеме „виновни сме сите ние што им дозволивме“, кој помалку, кој повеќе. Да почнам од сопствениот двор: само дел од академската заедница се ангажираше во јавната делиберација (без да биде платена за тоа); ректорати, деканати, наставнички совети останаа неми или дигаат џева за зголемување на платите. (Да, да, не сме поинакви од лекарите, кои молчат за катастрофата што им се случува во здравството, ама се бунат за паркингот и платите.) За кетманите и Фаустите пишував, тие не се ни научници ни интелектуалци. Ретките што сѐ уште пишуваат и зборуваат, го прават тоа свесни дека нивниот глас не допира до центрите на моќ. Тие оставаат трага, им се обраќаат на некои идни генерации што ќе го анализираат невремето во балканското Макондо, по сто години самотија.
Целата колумна прочитајте ја ТУКА.
