Во Шкотска денес се случува историски референдум на кој жителите на регионот ќе одлучат дали земјата да остане дел од Обединетото Кралство. Шкотите сочинуваат околу 8,3% од вкупното население на Велика Британија .
„Треба ли Шкотска да биде независна земја? “ е само прашање на гласачките ливчиња, а изборот “да” или “не” се случува со “Х”. Референдумот, кој се јавува како исклучително оспоруван, може да се стави крај на унијата и да доведе до создавање на нова држава во Европа. Социолошките резултати сепак покажаа дека голем број гласачи уште не се одлучиле како ќе гласаат, што го прави исходот од гласањето непредвидлив . Дури и да надвладеат противниците на независноста, Шкотска ќе добие поголема автономија .
Од Сатерленд на север од Единбург и Глазгов на југ, од планините на запад до нафтениот центар Абердин на исток, резултатите ќе станат јасни ноќва, спроти петок. Се очекува учеството да биде рекордно високо , а официјалниот резултат ќе биде објавен во Единбург во петокот наутро.
Ова е време на промени , вели 62-годишната Маргарет Дејвид, која што ја поддржува независноста. Предходно никој не го слушаше народот, сега тој верува дека може да постигне нешто значајно и барем еднаш да биде слушнат, вели таа.
Кампањата беше бурна и предизвика различни мислења дури и во рамките на одделни семејства и меѓу долгогодишни пријатели , но остана мирна, редок пример за сепаратистички движења од целиот свет.
Премиерот Алекс Салмонд ја принуди централната власт да вети дека ќе му отстапи нови прерогативи, особено фискални, на локалниот парламент , во случај дека Шкотланѓаните гласаат против независност. Раководителите на трите главни британски партии (конзервативците, лабуристите и социјалдемократите), дадоа ветување за проширување на овластувањата на локалната власт.
Моментот е многу несоодветен за отцепување од Велика Британија
Политичката стабилност е она што ја чува Британија настрана од случувањата во Европа во XX век. Сите други големи земји тестираа на сопствен грб диктатури, порази, граѓански војни, тиранија. Британија остана слободна, стабилна, демократска и непопустлива, пишува Гидијан Рахман во статија за “Фајненшл тајмс”, насловена „Моментот е многу несоодветен за одвојување од Велика Британија “.
„Ако Велика Британија се распадне, стабилноста ќе биде расклатена. Не дека очекувам да експлодира граѓанска војна, но не мислам дека разводот меѓу Шкотска и Англија може да биде лесен или пријателски, забележува авторот . Ќе има спорови за валутата, за долгот, за нафтата. Дури и во добри времиња би се грижеле како ќе влијае распадот на Обединетото Кралство.
Но оваа меѓународна средина е најтешката со децении, пишува авторот. Врие од енергија и ентузијазам насекаде. Шетајќи викендов низ Единбург, сретнав повеќе американски туристи отколку активисти во поддршка на 307-годишниот сојуз со Англија, пишува Филип Стивенс во статија за „Фајненшл тајмс.
Шкотланѓаните се различни
Нема ништо погрешно во тоа да ги посочиме негативните страни на отцепувањето на ист начин како што и националистите зборуваат за независна Шкотска како земја од која тече мед и млеко, слободна не само од англиското угнетување, туку и од утврдениот начин на управување со економијата. Она што недостасува е недостаток на оптимизам – треба да се објасни како партнерството со соседите на островот ќе им овозможи на Шкотланѓаните да им се слушне гласот надвор од тесните географски граници , забележува Стивенс.
Унијата ќе биде спасена – или барем така посочува експлоатацијата – но сепак ќе изгледа покревка од кога и да било, пишува Џанг Ганеш во друга статија во “Фајненшл тајмс”. Тука е и реалноста дека Шкотланѓаните се различни .
Портрет на британската кралица Викторија со нејзиниот слуга и фаворит, Шкотланѓанецот Џон Браун. Уметникот Чарлс Бартон Барбер ги наслика во 1876 година, кога Браун наполни 50, и сликата е личен подарок за него од монархот, а подоцна станува дел во колекцијата на семејството Форбс. Односите им се предмет на шпекулации и до денес, како во историјата, така и во филмот “Г-ѓа Браун” (1997).
