Зигмунд Фројд (германски: Sigmund Freud; 6 мај 1856 – 23 септември 1939) — австриски невролог, основач на психоаналитичката школа за психологија. Фројд е најпознат по неговите теории за несвесниот ум и механизмите за заштита од потиснување и по создавањето на клиничкото применување на психоанализата за лекување на психопатологијата со помош на разговор помеѓу пациентот и психоаналитичарот. Фројд исто така го препознаваме и по неговото редефинирање на сексуалната желба како основна мотивациона енергија на човековиот живот, како и неговите терапевтски техники, во коишто спаѓа употребата на слободното здружување, неговата теорија на пренесување во терапевтските врски и толкувањето на соништата како внатрешни извори на несвесните желби. Тој исто така е еден од првите истражувачи од областа на неврологијата во церебралната патологија.
Иако повеќето од идеите на Фројд отпаднаа или се изменети од страна на Нео – Фројдијанците и модерните напредоци во областа на психологијата покажаа неуспех во многу од неговите теории, делото на Фројд останува важно во историјата на клиничките психодинамични достигнувања. Во академијата, неговите идеи продолжуваат да влијаат на хуманистичките и некои од општествените науки.
Фројд и психоанализата
Во октомври 1885 Фројд оди во Париз на колегијално патување да студира со најпознатиот Европски невролог, Жан Мартин Чаркот. Тој подоцна го запамети ова искуство како каталитичко во неговото насочување кон праксата на медицинската психопатологија и надвор од понесигурната кариера за истражување на неврологијата. Чаркот се специјализира во областа на хистеријата и нејзината осетливост на хипноза, којашто тој често ја применува на пациенти (со слушање). Фројд подоцна ја заменува хипнозата како потенцијално лекување со слободниот дијалог и анализата на соновите. Чаркот кон крајот на својот живот ја испробува на себе својата работа во врска со хистеријата. По неговата медицинска пракса, специјализирана во областа на неврологијата, Фројд во 1886г. се жени со Марта Бернајс, чијшто татко Берман е син на Исак Бернај, рабски шеф во Хамбург. По експериментирањето со хипнозата на неговите невротични пациенти, Фројд се откажува од овој третман откако се покажува како неефикасен за повеќето пациенти, со фаворизирање на третманот кадешто пациентот зборува преку неговите или нејзините проблеми. Ова е познато како ,,лекување преку зборување” а крајна цел на ова зборување е лоцирање и ослободување на моќната емоционална енергија којашто во почетокот е одбиена и затворена во несвесниот ум. Фројд ова негирање на емоциите го нарекува ,,потиснување” и верува дека тоа го попречува нормалното функционирање на психата, а исто така може да го отежни и физичкото функционирање, коешто тој го опишува како ,,психосоматски” симптом. (Терминот ,,лекување преку зборување” најпрвин е измислен од пациентката Ана О. којашто ја лекува Џозеф Бруер – колегата на Фројд). ,,Лекувањето преку зборување” се смета за основа на психоанализата. Карл Јунг ги пушта гласините дека може да се развие романтична врска помеѓу Фројд и неговата снаа, Мина Бернајс, која се преселува во станот на Фројд на ул:Бергас бр.19 во 1896г. (Психологот Ханс Ајсенг тврди дека аферата ќе резултира со бременост и абортус за Г-ѓа Бернајс). Објавувањето во 2006г. во Швајцарскиот хотелски дневник, на 13 август 1898 г., укажува на некои ученици на Фројд (како Петар Геј) дека има вистински причини за овие гласини. Во четириесеттите, Фројд ”има бројни психосоматски нарушувања како и претеран страв од умирање и други фобии”. ( Кореј 2001г., 67стр.). Во овој период Фројд се занимава со изложување на сопствените сништа, сеќавања и динамиката на развојот на неговата личност. За време на оваа самоанализа тој ја сфаќа одбивноста што ја чувствувал кон татко му (Џејкоб Фројд), кој умира во 1896г., и ,,исто така повторно ги повикува неговите детски сексуални чувства спрема мајка му ( Амалија Фројд), атрактивна, топла и заштитничка” (Кореј 2001г., 67стр.) смета дека овој период на емоционална потешкотија е најкреативниот период во животот на Фројд. По објавувањето на неговите книги во 1900г. и 1902г., заинтересираноста за неговите теории почнува да се зголемува, а во подоцнежниот период се разива и одреден круг на поддржувачи. Фројд често е во судир со набљудувачи кои ги критикуваат неговите теории, а најпознатиот од нив е Карл Јунг, кој уште на почетокот ги поддржува идеате на Фројд. Дел од причината за несогласувањето помеѓу Фројд и Јунг е подоцнежниот интерес и обврска кон религијата и мистицизмот, за коишто Фројд смета дека не се дел од науката.
Психосексуален развој
Фројд сака да докаже дека неговиот модел е универзален и поради тоа ја користи античката митологија и современата етнографија за компаративен материал. Фројд, неговата нова теорија ја нарекува Едипов комплекс според познатата Грчка трагедија Едип Рекс од Софокле. ,,Јас најдов во себе постојана љубов за мајка ми и љубомора за татко ми. Сега ова го сметам за универзален настан од детството”, вели Фројд. Тој го зацврстува чувството спрема татко му со развојот на динамиката на мислите. Секој степен погоре кон развојот е чекор понапред во сексуалната зрелост, којашто се карактеризира со силно его и способност за одложување на задоволството (Трите есеи за теоријата на сексуалноста). Тој го користи конфликтот со Едип за да открие колку верува дека желбата на луѓето е инцест и дека таа желба мора да се потисне. Едиповиот конфликт е опишан како состојба на психосексуален развој и свесност. Тој исто така им придава значење на антрополошките студии за тотемизам и расправа дека тотенизмот рефлектира ритуализирано дејствување на Едиповиот племенски конфликт.
Фројд детското сексуално потиснување го користи како општо објаснување за потеклото на неврозите, но тој ја напушта оваа ,,заводлива теорија” како недоволно објаснета. Тој забележува многу случаи во коишто се појавуваат сеќавања од детското сексуално потиснување коишто повеќе се засновани на имагинацијата отколку на вистински настани. При крајот на 1890г., Фројд, кој никогаш не ја напушта сексуалната етиологија за неврозите, почнува да го истакнува создавањето на фантазиите околу Едиповиот комплекс како примарна причина за хистеријата и другите невротични симптоми. Освен оваа промена на неговиот објаснет модел, Фројд секогаш препознава дека некои невротични заболувања се всушност сексуално потиснати од нивните татковци.
Тој нашироко расправа дека либидото кај индивидуите се развива со промена на нивната цел, кодифициран процес со концептот на сублимација. Тој расправа дека луѓето се родени ,, полиморфно перверзни”, со значење дека било колкав број на цели може да биде извор на задоволство. Тој понатаму расправа дека, како што луѓето се развиваат, тие се определуваат за различни и специфични цели во текот на нивните фази на развој – најпрвин во усната (орална) фаза (прикажана со задоволството на бебето при доење), потоа во аналната фаза и во фаличната фаза. Фројд расправа за тоа дека децата тогаш минуваат низ фаза во којашто се определуваат за мајката како сексуален објект (познато како Едипов комплекс) но дека детето веројатно ја совладува и потиснува оваа желба затоа што тоа е табу ( забранета) природа. Терминот ,, електро комплекс” понекогаш се користи за такво определување кон таткото, иако Фројд не го застапува ова тврдење. Потиснатата или неактивна притаена фаза на психосексуалниот развој и претходи на сексуално зрелата генитална фаза на психосексуалниот развој.
Погледите на Фројд понекогаш се нарекуваат филоцентрични, поради несвесните желби на Фројд за фалусот. Мажите се плашат од губењето на нивната машкост (којашто ја симболизира фалусот) кај другиот пол. Жените секогаш сакаат да имаат фалус – како неостварена желба. Затоа момчињата ги мразат татковците (страв од кастрирање), а девојчињата ги сакаат. Исто така, на прашањето дали би требало да користи концепти поврзани со вулвата, Фројд одговара: “…вулвата е небитна, а фалусот постои…” големината на пенисот е битна.
Ид, его и супер – его
Во неговата подоцнежна работа, Фројд потврдува дека човечката психа може да биде поделена на три дела: его, супер – его и ид. Фројд зборува за овој модел во 1920г. во есејот помеѓу принципот на задоволството и целосно елаборира на оваа тема во егото и ид (1923г.), кадешто ја развива темата како алтернатива за неговата претходна топографска тема ( пр. свесноста, несвесноста и претсвесноста). Ид – е импулсивен дел на детската психа којшто работи врз ,,принципот на задоволството” и го вреднува само она што сака и не ги гледа последиците.
Терминот его почнува да се употребува во англискиот јазик при крајот на XVIII век; Бенжамин Франклин (1706-1790) ја опишува играта шах како начин за „…чување на здравиот ум и проверка на егото“. Фројд открива дека употребата на терминот Ид (дас Ес) потекнува од книжевните дела на Георг Гродек. Терминот ид се појавува во почетните дела на Борис Сидис, во коишто е значаен Вилијам Џејмс, во 1898г.
Супер – егото е моралната компонента на психата, којашто ги зема предвид посебните околности во коишто морално – правната работа може да не е правна за дадена ситуација. Рационалното его се обидува да оствари баланс помеѓу непрактичниот хедонизам на ид – то и еднаквоста на непрактичниот морализам на супер – егото; тоа е делот на психата којшто најчесто се одразува директно на дејствувањето на луѓето. Кога тоа е преоптоварено или загрозено од неговите задачи може да употреби одбрамбени механизми како негирање, потиснување и преместување. Теоријата на механизмите за одбрана на егото имаат емпириско вреднување, и природата на потиснување, особено станува една од најжестоките дебатни области на психологијата во деведесетите.
Пациенти
Фројд употребува псевдоними, во неговиот случај, истории. Многу од луѓето определени само со псевдоними потекнуваат од нивните вистински идентитети на Петар Свелс. Некои пациенти познати по псевдонимите се Ана О. (Берта Папенхајм, 1859 – 1936); Сесилија М. ( Ана вон Либен); Дора (Илда Бауер, 1882 – 1945); Фрау Еми вон Н. (Фани Мозер); Фраулеин, Елизабет вон Р. (Илона Вејс); Катерина Фраулејн (Аурелија Кроник); Луси Р. Фраулен; Малиот Ханс (Херберт Граф, 1903 – 1973); Човек стаорец (Ернст Ланцер, 1878 – 1914) и Човек волк (Сергеј Панкејеф, 1887 – 1979). Други познати пациенти се: Х.Д. (1886–1961); Ема Екштајн (1865 – 1924); Густав Махлер (1860 – 1911), со коишто Фројд имал само една консултација и принцезата Марија Бонапарта.
Луѓето на коишто психоаналитичките испитувања им беа објавени, но не беа пациенти, вклучувајки го и Даниел Пол Шребер (1842 – 1911); Џордано Бруно, Вудро Вилсон (1856 – 1924), којшто Фројд го анализира во својот есеј „Музите на Микеланџело“; Леонардо да Винчи, анализиран во книгата на Фројд Еден спомен од детството на Леонардо да Винчи; Музите, во книгата на Фројд Музи и монотеизам и Жозеф Попер – Врскаеј, во извештајот на Фројд „Жозеф Попер – Врскаеј и Теоријата за соновите“.
