Салман Ружди, британско-индиски писател и еден од најголемите автори од англиското говорно подрачје во XXI век зборуваше за Би-Би-Си за грозоморните детали и нападот врз него од пред две години, кога беше избоден додека говореше на сцена.
Тој во разговорот вели дека окото останало да му виси на лицето „како меко варено јајце“ и дека губењето на окото „го вознемирува секој ден“.
„Се сеќавам дека помислев дека умирам.
„За среќа, згрешив“, вели тој.
Ружди е добитник на Букеровата награда, една од најпрестижните книжевни награди во светот која се доделува секоја година за роман објавен на англиски јазик, а за неа се натпреваруваат автори државјани на Комонвелтот, Ирска и Зимбабве.
Познатиот автор вели дека ја користи својата нова книга „Нож“ како алатка за да се бори против она што се случи.
Тој беше нападнат во образовен институт во Њујорк во август 2022 година, додека се подготвуваше да одржи предавање.
Присетувајќи се на нападот во кој тој е прободен со нож 12 пати, вклучително и во вратот и стомакот, вели: „Не можев да се борам со него. Не можев да побегнам од него”.
Ружди рече дека колабирал на сцената, лежејќи во „неверојатна количина крв“ околу него.
Британско-американскиот писател со индиско потекло е еден од највлијателните писатели на модерното време.
Тој се криел неколку години, бидејќи по објавувањето на „Сатански стихови“ во 1988 година, му се заканувале со смрт.
Како што рече, постојано мислел дека еден ден некој ќе „скокне од публиката“.
„Би било апсурдно да не помислам на тоа“.
Во нападот на Ружди му биле оштетени црниот дроб и рацете, а нервите на десното око му биле отсечени.
„Окото ми висеше на лицето, ми седеше на образот, како меко варено јајце“.
Сепак смета дека е среќен што избегнал оштетување на мозокот.
„Тоа значеше дека всушност сè уште можам да бидам свој“.
Модераторот на настанот каде што писателот беше избоден со нож изјави за Би-Би-Си дека не можел да го спречи нападот.
„Имам чувство дека можев да спречам нешто доколку реагирав побрзо“, изјави Хенри Риз.
Но, колку Ружди им е благодарен на луѓето кои му помогнаа тој ден, меѓу кои и на Риз, како и на лекарите кои се грижеа за него, јасно е веќе кога ќе ги проќитате првите страници на „Нож“.
Книгата е посветена на „мажите и жените кои ми го спасија животот“.
Дали е тоа причина да се убие?
Во интервју за Би-Би-Си, писателот за прв пат откри што би сакал да му каже на својот напаѓач.
Хади Матар, 26-годишен жител на Њу Џерси, е обвинет дека го избодел со нож.
Матар се изјасни за невин и беше задржан без кауција.
Во интервју за Њујорк Пост од затвор, Матар рече дека гледал видеа од Ружди на Јутјуб.
„Не сакам луѓе кои се крајно нечесни“, рече Матар.
Во книгата „Нож“ Ружди има замислен разговор со напаѓачот, во кој тој не одговара.
„Во Америка многу луѓе се преправаат дека се искрени, но носат маски и лажат.
Ружди никогаш не го запознал Матар. Но, најверојатно ќе се соочи со него на суд кога ќе почне судењето.
Судењето беше одложено откако адвокатите на обвинетиот тврдеа дека имаат право да ја прегледаат книгата на Ружди, бидејќи таа потенцијално може да се користи како доказ.
Судењето се очекува да започне наесен.
Зошто книгата „Сатански стихови“ е толку контроверзна?
Салман Ружди се прослави со книгата „Деца на полноќ“ во 1981 година, која само во Велика Британија е продадена во повеќе од милион примероци.
Но, неговата четврта книга, „Сатански стихови“, приказ на исламскиот пророк Мухамед и неговите референци за религијата се сметаа за богохулни и забранети во многу земји со мнозинско муслиманско население.
Тогашниот ирански лидер ајатолахот Рухолах Хомеини издаде фатва – или религиозен декрет – во 1989 година, повикувајќи на убиство на Ружди, одредувајќи награда од 3 милиони долари за неговата глава.
Таа фатва никогаш не беше укината.
Затоа Ружди беше принуден да се крие речиси една деценија и му требаше телохранител поради бројните смртни закани што ги добиваше.
Ружди, кој е роден како муслиман, но е атеист, долго време е гласен поддржувач на слободата на изразување.
Но, тој предупреди дека станало „многу потешко“.
„Многу луѓе, вклучително и доста млади луѓе, жалам што можам да кажам, формираа мислење дека ограничувањето на слободата на говор е добра идеја.
„И, се разбира, целата поента на слободата на говорот е дека треба да дозволите да биде слушнат оној со кој не се согласувате“, рече тој.
Писателот се сеќава дека, додека лежел во локва крв, „идиотски размислувал“ за лични работи.
Тој бил загрижен дека неговиот костум Ралф Лорен бил уништен и дека клучевите од куќата и кредитните картички можеле да му паднат од џебот.
„Се разбира, сега изгледа смешно. Но, кога ќе се вратам на филмот, она што го мислиш ми кажува дека постоел дел од мене што нема да умре. Имаше дел од мене кој рече: „Ќе ми требаат клучевите од куќата и тие кредитни картички“.
Тој додаде дека неговиот „инстинкт за преживување“ му рекол: „Ќе живееш. Живеј. Живеј“.
Една година пред нападот, Ружди по петти пат се ожени со американската поетеса и писателка Рејчел Елиза Грифитс.
Писателот го опишува „Нож“ како „исто толку љубовна приказна како и хорор приказна“.
„Тука се судрија две сили, едната беше силата на насилството, фанатизмот, нетрпеливоста, а другата беше силата на љубовта.
„И секако, моќта на љубовта е отелотворена во ликот на мојата сопруга Елиза.
„И на крајот, начинот на кој разбирам што се случи е дека силата на љубовта се покажа посилна од силата на омразата“, рече тој.
Тој вели дека повторно ќе одржува јавни настани, но ќе биде „повнимателен“ во иднина.
„Приоритет ќе биде безбедноста“. Додава дека е „прилично тврдоглава личност“.
„Не сакам ограничен или затворен живот.
„Ќе имам свој живот“, рече тој.
